صف‌شکنی با پیش‌فروش سکه

 - رییس کل بانک مرکزی در حاشیه نشست با اعضای اتاق بازرگانی و صنایع و معادن استان تهران از طرح پیش فروش سکه از سوی بانک مرکزی برای برچیدن صف‌های طولانی مقابل شعب منتخب فروش سکه خبر داد؛ محمود بهمنی رییس کل بانک مرکزی با اشاره به ایجاد صف‌های طولانی مقابل شعب بانکی اظهار کرد: بانک مرکزی با هدف پاسخ به تقاضای موجود در بازار، عرضه سکه و شعب فروشنده را افزایش داده است؛ اما با وجود این اقدام کماکان شکاف قیمت و صف‌های طولانی برقرار است. وی پیش فروش سکه را اقدامی با هدف صف‌شکنی از مقابل شعب توصیف و اظهار کرد: دستورالعمل این طرح تا 10 روز آینده آماده می‌شود. او در رابطه با نحوه پیش فروش سکه گفت: بانک مرکزی قصد دارد سکه را برای چهار ماه آینده به قیمت فعلی بازار جهانی طلا به‌علاوه سود ناچیزی پیش‌فروش کند که بر این اساس، قیمت پیش‌فروش هر قطعه تمام سکه بهار آزادی در حدود 530 تا 540 هزار تومان خواهد بود. کارشناسان در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» از دو زاویه طرح جدید بانک مرکزی را نقد و بررسی کرده‌اند. به اعتقاد آنان، اثر طرح در کوتاه‌مدت تا حدودی موثر است، اما در میان مدت بدون توجه به علل اصلی نمی‌توان به حفظ این اثر امید داشت.

برنامه بانک مرکزی برای شکستن صف‌ها
سکه پیش فروش می‌شود
گروه بازار پول- رییس کل بانک مرکزی در حاشیه نشست با اعضای اتاق بازرگانی و صنایع و معادن استان تهران از طرح پیش فروش سکه از سوی بانک مرکزی برای برچیدن صف‌های طولانی مقابل شعب منتخب فروش سکه خبر داد. محمود بهمنی رییس کل بانک مرکزی با اشاره به ایجاد صف‌های طولانی مقابل شعب بانکی اظهار کرد: بانک مرکزی با هدف پاسخ به تقاضا عرضه سکه و شعب فروشنده را افزایش داده است.
رییس کل بانک مرکزی در پاسخ به این سوال که با وجود این تمهیدات هنوز شعب منتخب جوابگوی متقاضیان نیست گفت: شعب بانکی در کنار فروش سکه وظایف دیگری بر عهده دارند که باید انجام دهند و نمی‌توان تمام شعب را محدود به فروش سکه کرد.وی گفت: راهکار بانک مرکزی برای شکستن صف‌های طولانی استفاده از روش پیش فروش سکه است.بهمنی با اشاره به اینکه بانک مرکزی مشغول تدوین دستورالعمل این طرح است از آماده شدن آن تا 10 روز آینده خبر داد. به گفته رییس کل بانک مرکزی پیش فروش سکه علاوه بر آنکه صف‌های طولانی مقابل شعب را برخواهد چید منجر به حاکم شدن واقع‌بینی در معاملات آتی سکه خواهد شد. رییس کل بانک مرکزی به قیمت‌های پیش‌فروش سکه در معاملات آتی بورس اشاره و تصریح کرد: در معاملات آتی قیمت سکه به 842 هزار تومان رسید، این در حالی است که قیمت سکه ظرف 3 الی 4 ماه به این شدت افزایش پیدا نخواهد کرد.بهمنی اضافه کرد: سکه طی سه ماه نمی‌تواند این میزان سود داشته باشد به همین دلیل بانک مرکزی وارد عمل شده و سکه را با قیمت 540 هزار تومان در بازار پیش‌فروش می‌کند. بهمنی در خصوص نحوه پیش فروش سکه گفت: بانک مرکزی قصد دارد سکه را برای چهار ماه آینده به قیمت فعلی بازار جهانی طلا به‌علاوه سود ناچیزی پیش فروش کند که بر این اساس، قیمت پیش فروش هر قطعه تمام سکه بهار آزادی در حدود 530 تا 540 هزار تومان خواهد بود. رییس کل بانک مرکزی با تاکید بر اینکه می‌خواهیم قیمت‌های سکه بدون ضابطه افزایش نیابد، افزود: تدابیر بانک مرکزی به گونه‌ای خواهد بود که قیمت سکه در بازار به صورت معقول تغییر کند و این افزایش افسارگسیخته نباشد. بهمنی با اشاره به کاهش 80 هزار تومانی قیمت سکه دولتی در خصوص قیمت سکه در بازار غیر رسمی گفت:گروهی که با هدف کسب سود وارد بازار سکه شده‌اند در برابر تدابیر بانک مرکزی مقاومت می‌کنند تا با بی اثر کردن آن سود بالایی را نصیب خود کنند. بهمنی گفت: به همین دلیل قصد داریم با روش پیش فروش به تقاضای موجود در بازار به صورت نا محدود پاسخ دهیم، زیرا هیچ مشکلی برای عرضه سکه نداریم. رییس کل بانک مرکزی با اشاره به ضرب پنج میلیون سکه در سال گذشته گفت: این تعداد تاکنون دو بار تجدید شده است و از ابتدای سال تاکنون 20 تن طلا به بازار عرضه شده و بیشتر از این میزان واردات انجام شده است. بهمنی تاکید کرد: در عرضه، جانب احتیاط نداریم و میزان عرضه افزایش می‌یابد ضمن آنکه در ارائه شمش هم مشکلی نداریم، اما پیش‌فروش سکه به دلیل وجود فرصت برای ضرب آن است. طلا به میزان کافی وجود دارد، اما ضرابخانه کشور باید فرصت ضرب سکه را داشته باشد.
پیش فروش سکه در بوته نقد
روش جدید بانک مرکزی برای مقابله با صف‌های طولانی ایجاد شده در مقابل شعب برای خرید سکه با قیمت دولتی چه اثری خواهد داشت؟آیا این روش می‌تواند به حذف صف‌های طولانی و شکاف قیمتی منجر شود. کارشناسان در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» از دو زوایه به آن نگاه کردند در نگاه اول بازار طلا به صورت مجرد بررسی شده، اما در رویکرد دوم این بازار در طول دیگر بازار‌ها دیده شده است.
خوش‌بینی به اثر بخشی در کوتاه‌مدت
برخی کارشناسان با ابزار خوش بینی نسبت اثر بخشی این سیاست در کوتاه‌مدت معتقدند: اقدام بانک مرکزی در کوتاه مدت می‌تواند اثر روانی داشته باشد و به کاهش قیمت‌ها در بازار آتی منجر شود. دکتر فرخ قبادی معتقد است: در صورت آنکه بانک مرکزی اقدام به عرضه سکه با قیمت در حدود 540 هزار تومان برای 4 ماه آینده کند قیمت سکه آتی به میزان قابل ملاحظه‌ای کاهش خواهد یافت.وی شرط اصلی موفقیت طرح پیش فروش را اعتماد مردم عنوان و اظهار کرد: اسباب شکل‌گیری این اعتماد اگر فراهم شود حجم زیادی از مردم در این طرح ثبت‌نام خواهند کرد. دکتر علی ماجدی با ذکر دو پیش شرط معتقد است که در صورت رعایت آنها می‌توان امید داشت بانک مرکزی به طور مقطعی بخشی از نقدینگی بالقوه موجود در بازار را جمع کند. این کارشناس پولی استمرار در عرضه و نبود محدودیت در ثبت‌نام را دو شرط اصلی دانست و گفت: بانک مرکزی با این دو ملاحظه باید پا به میدان طرح پیش فروش بگذارد تا به سرنوشت بازار ارز گرفتار نشود. دکتر موسی غنی نژاد نیز با اشاره به اینکه بانک مرکزی قصد دارد از طریق این طرح اقدام به جمع کردن صف‌ها کند، گفت: برای ارزیابی دقیق این طرح باید به انتظار انتشار دستورالعمل نشست. این اقتصاددان روش پیش فروش سکه را به لحاظ روانی مثبت ارزیابی کرد؛ اما تاکید کرد: صف‌های سکه معلول برخی عوامل است که باید در اتخاذ هر تدبیری به ریشه آن دقت کرد.
نبرد با معلول
گرچه طرح پیش فروش سکه به دلیل ذخایر بالای طلای بانک مرکزی بعید است به سرنوشت بازار ارز دچار شود، اما به دلیل سیاستی با ملاحظات جدی روبه‌رو است. موسی غنی نژاد نابسامانی موجود در بازار را معلول عوامل مختلف سیاسی اقتصادی عنوان کرد و گفت: در سیاست‌گذاری باید این ملاحظات را مد نظر قرار داد و نمی‌توان با تخلیه حباب سکه دیگر بازار‌ها مانند بازار ارز را سامان داد.وی این سیاست را در بلندمدت نتیجه‌بخش ندانست و گفت راهکار درست آن است که بانک مرکزی قیمتی نزدیک به قیمت بازار را هدف‌گذاری کند و در آن محدوه دست به عرضه بزند. به گفته وی، در صورت نزدیک بودن نرخ رسمی و غیررسمی به یکدیگر برخی تقاضاهای سوداگرانه از بین خواهد رفت و التهابات موجود کاهش خواهد یافت. دکتر علی ماجدی نیز گرچه در کوتاه مدت سیاست پیش‌فروش سکه را موثر دانست، اما برای میان مدت اعتقاد دارد: بهترین روش برای مقابله با التهابات بازار جذاب کردن ابزارهای پولی است. وی از سیاست‌گذاران پولی خواست اجازه دهند بانک مرکزی از ابزار خود با توجه شرایط موجود بهره برد؛ در غیر این صورت نقدینگی که بازار سکه پناه برده است، در صورت تخلیه حباب سکه به بازار ارز هجوم می‌برد. قائم مقام پیشین وزارت اقتصاد سیاست‌گذاری پولی را توجه به مجموعه از عوامل توصیف و اظهار کرد: باید نرخ سود سپرده، اوراق مشارکت و.. متناسب با تورم تعیین شود تا از این طریق بخشی از نقدینگی سرگردان به بانک‌ها بازگردد و از این طریق به سوی دیگر بخش‌ها هدایت شود. به گفته وی، مادامی که چنین سیاستی اتخاذ نشود، نقدینگی از یک بازار به دیگر بازارها می‌رود و بانک مرکزی امکان ساماندهی تقاضا را پیدا نخواهد کرد. ماجدی گفت: در این حالت قیمت‌ها در بازار غیر رسمی بر قیمت‌ها رسمی حاکم خواهد شد و عرضه زیر قیمت بازار به رانت می‌انجامد.

نظر کارشناسان
دکتر فرخ قبادی: در صورت آنکه بانک مرکزی اقدام به عرضه سکه با قیمت در حدود 540 هزار تومان برای 4 ماه آینده کند قیمت سکه آتی به میزان قابل ملاحظه‌ای کاهش خواهد یافت.
دکتر علی ماجدی: بانک مرکزی با دو شرط استمرار در عرضه و نبود محدودیت در ثبت‌نام باید پا به میدان طرح پیش فروش بگذارد تا به سرنوشت بازار ارز گرفتار نشود.
دکتر موسی غنی نژاد: بانک مرکزی قصد دارد از طریق این طرح اقدام به جمع کردن صف‌ها کند. برای ارزیابی دقیق این طرح باید به انتظار انتشار دستورالعمل نشست.